De stand van zaken door de ogen van het college – In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezing laten de vijf wethouders en waarnemend burgemeester hun licht schijnen op hetgeen binnen de afgelopen jaren is bereikt qua ambities uit het Raadsprogramma 2018-2022 – Samen Duurzaam Gezond. Inclusief een persoonlijke beschouwing op toekomstige opgaven voor het nieuwe college van B&W.
Met dorps- en wijkgericht werken in zijn portefeuille ziet wethouder Kees Oskam de vruchtbare resultaten van inspraak van inwoners. “We kunnen luisteren en op veel vlakken meebewegen. Dat is mooi, want we doen alles als college voor onze inwoners, niet voor onszelf. College en gemeenteraad moeten uiteindelijk wel keuzes maken. We hebben oog voor iedereen, maar kunnen het niet iedereen naar de zin maken. Een wethouder heeft geen toverstafje waarmee alle wensen bewaarheid worden.”
Ruim 9 jaar is Kees Oskam wethouder van Bodegraven-Reeuwijk. Hij omarmt het wethouderschap, omdat hij zo zaken voor de dorpen voor elkaar kan krijgen. En het geeft hem veel energie. Hij verwacht wel dat de jongere garde nu aan de beurt is om hem op te volgen, al zal hij zich beschikbaar houden, zoals dat heet. “Ik zie het wethouderschap als een estafette; je loopt jouw deel, maar een volgende neemt het stokje over.”
Heldere kaders
De laatste vier jaar heeft hij onder andere duurzaamheid/energie/klimaatadaptatie, de openbare ruimte, ouderenbeleid, publieke gezondheid, afval en de dorpsvisies en Huizen van Alles onder zijn hoede. “Je hebt echter geen harde schotten tussen de wethouders en portefeuilles; alles heeft met elkaar te maken. Bovendien kan een college alleen succesvol functioneren bij een goed acterende raad. We hadden met het unaniem aangenomen raadsakkoord in 2018 een voortvarende start. Maar de financiële polsstok is heel erg kort geworden. Ik vind het dan ook belangrijk dat de komende gemeenteraad, net als deze, heldere kaders aangeeft waarbinnen we keuzes moeten maken. Het voorkomt teleurstellingen als je via burgerparticipatie en inspraak verwachtingen wekt en die niet of niet helemaal kunt waarmaken, mede omdat je als college en gemeenteraad naar het algemeen belang kijkt. Laat wel zien waarom het één boven het ander prevaleert, dat voorkomt veel discussie.”
Stappen in ouderenbeleid
Als voorbeeld noemt Kees Oskam de nieuwbouw van zorgwoningen in Waarder, waar het dorpsteam pleitte voor starterswoningen. “Die blijven op de agenda staan. Maar je ziet de vergrijzing en behoefte aan zorg bij ouderen die steeds langer zelfstandig wonen. Binnen het ouderenbeleid hebben wij als college stappen kunnen zetten met de dagopvang, ondersteuning van initiatieven als September Wonen en nieuwe ouderenwoningen van de woningcorporaties. Er is best veel bereikt. Kijk ook naar de actieve rol van SAM en de vele vrijwilligers en mantelzorgers die actief zijn.”
Inclusieve samenleving
Op het gebied van een inclusieve samenleving zijn eveneens resultaten geboekt. “Volgens het VN-verdrag moet iedereen mee kunnen doen aan het maatschappelijk leven. We kijken standaard bij de inrichting van de openbare ruimte of die toegankelijk is voor mindervaliden. Er loopt nu een scan hoe het met de toegankelijkheid van overheidsgebouwen zit; eerder is dit al samen met de ondernemers bij de winkels gebeurd en zijn maatregelen genomen. Het gaat overigens niet alleen om fysieke toegankelijkheid, maar om vele terreinen, waaronder de (online) bereikbaarheid van allerlei diensten. Zo plaatsen wij bijvoorbeeld meer sanitair in de buitengebieden. Er zijn volgens de Maag Lever Darm Stichting meer dan een miljoen Nederlanders die buitenhuis vaak gebruik moeten maken van een toilet, anders blijven zij liever thuis.”
Van een 5 naar een 6
Bij de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte wordt tevens rekening gehouden met klimaatadaptie ofwel het kunnen opvangen van regenwater en voorkomen van extra hitte in de stedelijke omgeving. “Het is niet alleen de gemeente, we proberen de inwoners mee te laten doen met diverse maatregelen. Op het gebied van de openbare ruimte hebben wij veel gedaan de laatste jaren. Kijk naar de aanpak van Reeuwijk-Brug West, het centrum van Bodegraven, de herinrichting van Nieuwerbrug, dat als eerste dorpsteam met plannen kwam, en nu de aanpak van de Treebord, Raadhuisweg en Zoutmansweg. Het onderhoud aan de openbare ruimte en groen hebben wij op niveau kunnen houden. Sterker, we kregen vier jaar geleden uit objectieve metingen lager dan een 5 als rapportcijfer voor de staat van de openbare ruimte, inmiddels is dat tot een mager zesje gestegen. We hebben er wel veel geld voor geleend om dat niveau op te krikken. Mijn zorg zit erin dat wij dat niveau minimaal moeten vasthouden, gelet op de krappe financiële ruimte. Gelukkig is er de bijdrage van inwoners: neem de circa 150 vrijwilligers die zwerfafval opruimen!”
Compliment voor inwoners
Een compliment aan inwoners is er ook voor de zonnepanelen op woningen. Kees Oskam: “Wij zijn als gemeente hierin koploper in de regio. Daarnaast liggen al op bedrijfsdaken al veel zonnepanelen, maar er moeten nog minstens 150.000 panelen bij. Binnen de opzet van de Regionale Energie Strategie (RES) is gekozen voor lokale opwekking van energie via zon en geen windmolens. Mochten wij het niet halen met alleen zon, dan komen de zoeklocaties voor windmolens weer op tafel. Overigens bleek ook bij de RES dat onze inwoners volop participeerden in het proces, het meest van alle regiogemeenten. En we hebben een actieve Energiecoöperatie die wij als gemeente steunen. Zo staan wij garant voor leningen die zij aangaan.”
Bouwen in en voor de dorpen
“Als wethouder mocht ik bestuurlijk een bijdrage leveren aan het realiseren van diverse woningbouwprojecten. In negen jaar is de markt compleet omgeslagen. In het begin waren er zorgen of er voor de woningen wel kopers zouden zijn. Nu is het verdelen van een duur, schaars goed. Ik spreek de hoop uit dat er op landelijk niveau een volkshuisvestingsvisie komt zodat wonen als één van de eerste levensbehoefte haalbaar en betaalbaar blijft.”
Energiebesparing
De energietransitie zal nog veel inspanningen en hindernissen opleveren, zo verwacht de wethouder. “We moeten beginnen met energiebesparing. Isolatie van woningen, opwekken van groene energie, voldoende laadpalen voor elektrische auto’s, fietsen en boten etc. Nieuwbouwwoningen zijn al gasloos en Nul op de Meter (energieneutraal). Bij bestaande woningen willen wij de bewoners ondersteunen om maatregelen te nemen. Binnen de aanpak van Warmtetransitie zetten wij in op hybride oplossingen. Niet alle bestaande woningen kunnen direct van het gas af. We kijken voor Reeuwijk-Brug Oost bijvoorbeeld naar energieopwekking uit de plassen. In Waarder zijn de inwoners zelf met de provincie bezig met plannen voor zon-thermische energie.”
Afvalinzameling
Het Bewust Afval Scheiden (BAS) en betalen voor het wegbrengen van zakken afval en ledigen van containers was een onderwerp waarop Kees Oskam in de eerste jaren behoorlijk wat kritiek kreeg. “Ik ben blij dat de methode nu aardig is ingeburgerd. De inwoners scheiden inmiddels 76% van hun afval, dat ligt boven onze doelstelling van 75% bij de start van BAS. Wel neemt de hoeveelheid restafval steeds verder toe. We moeten als gemeente nog wel een keuze maken voor de Milieustraat. Hij blijft in Bodegraven, maar het liefst zie ik in het belang van de inwoners een duurzame oplossing in plaats van pappen en nathouden. Mijn insteek is dat als je iets doet, je het wel goed moet doen.”
Wat niet ging zoals je zou willen
Dat lukt niet altijd, weet Kees Oskam maar al te goed. “De beweegbare poortjes om zwaar verkeer binnen het plassengebied te reguleren, bleken niet succesvol te kunnen werken. We hadden ingezet op innovatieve techniek, maar we moeten nu overstappen op andere techniek. De gemeente blijf zoeken naar een oplossing om verkeer op onze kwetsbare wegen te weren, Een ander onderwerp waar onvoldoende voorgang is geboekt, is het op orde krijgen van de collectieve Warmte Koude Systeem-installatie voor de 144 woningen in Weideveld. Het is de verantwoordelijkheid van de leverancier om aan het contract te voldoen en als gemeente ondersteunen wij de bewoners om dit af te dwingen. En ja, als dit onvoldoende lukt, richt het ongeduld zich ook op de gemeente. Wat ik in deze bestuursperiode had willen regelen is parkeerplaatsen voor de bewoners aan de zuid-kade in Driebruggen. Al jaren spannen we ons in om dit voor de bewoners van deze mooie karakteristieke kadewoningen te realiseren. Maar ook hierin heeft een wethouder geen toverstafje en is afhankelijk van derden.”
Mooie gemeente
Kees Oskam: “We wonen en leven in een mooie gemeente, met aangename dorpen en wijken. En de afgelopen jaren zijn ook nog eens 615 nieuwe bomen geplant en is het ecologisch bermbeheer van de grond gekomen. Het is alleen maar mooier geworden. De meeste dorpen beschikken in de vorm van een Huis van Alles ook nog over een bijzonder fenomeen. Als gemeente moeten wij die blijven faciliteren, want voor een relatief gering bedrag heb je een heel groot bereik. Het begon ooit met de Huiskamer van Waarder en wethouder Wendy Verkleij heeft de Huizen van Alles verder op de kaart gezet. Het is wel aan het college om de spelregels in de gaten te houden, zodat deze Huizen optimaal worden benut. De laatste twee jaar in coronatijd was het gebruik moeilijk, maar ik heb er vertrouwen in dat ze weer die levendige huiskamers van de dorpen worden.”
De wethouder besluit met een hartenkreet van zijn kant: “Een wens is dat we meer delen en minder veroordelen.”
Foto’s: Wethouder Kees Oskam bij de vernieuwing van de Kerkweg in Reeuwijk-Dorp, Herinrichting Nieuwerbrug, Opknappen Noordstraat in Bodegraven en Revitalisering openbare ruimte Reeuwijk-Brug West
